Z pewnością słyszałeś o atomach. Czym one są? Z czego się składają? I co musisz o nich wiedzieć? A przede wszystkim po co Ci ta wiedza? Wszystkie te informacje znajdziesz w tej probówce.
Porozmawiamy o cząstkach elementarnych, o rozmiarach i masie atomów, dowiesz się czym jest pierwiastek, związek chemiczny, a także cząsteczka homoatomowa. Dowiesz się również jak opisane są pierwiastki w układzie okresowym i co oznaczają umieszczone przy ich symbolu liczby. Jednym słowem, jest to BAZA do zrozumienia chemii. Zatem zapraszam 🙂
Z doświadczenia wiem, że zapamiętanie wszystkich cząsteczek homoatomowych bywa trudne. Pędzę z pomocą! Poniżej znajduje się skuteczna mnemotechnika 🙂
A jeśli wolisz bardziej standardowe rozwiązania, możesz zaznaczyć sobie kolorem na swoim układzie okresowym te pierwiastki, które tworzą cząsteczki homoatomowe.
Zadania do samodzielnego rozwiązania
Zadanie 1
Wyjaśnij pojęcia:
- atom
- pierwiastek
- cząsteczka homoatomowa
- związek chemiczny
- masa atomowa
- liczba atomowa
- atom – podstawowy składnik materii składający się z dodatnio naładowanego jądra oraz chmury elektronowej.
- pierwiastek – atom lub zbiór atomów o tej samej liczbie protonów w jądrze atomowym
- cząsteczka homoatomowa – połączenie atomów tego samego pierwiastka np. O2 , H2
- związek chemiczny – połączenie co najmniej dwóch różnych pierwiastków
- masowa atomowa – A – masa jednego atomu danego pierwiastka, wyrażona w unitach.
- liczba atomowa – Z – liczba porządkowa – pierwiastki w układzie okresowym są uszeregowane wraz ze wzrastającą liczbą atomową, która określa ilość protonów w jądrze atomowym, a także ilość elektronów w atomie danego pierwiastka.
Jak poszło Ci to zadanie?Wiesz, które zadania z naszej bazy już rozwiązałeś i kiedy. Dzięki temu nie będziemy polecać Ci wykonanych już przez Ciebie zadań, a Ty będziesz mógł je odfiltrować w naszej bazie zadań. Pozwoli nam to też lepiej informować Cię o Twoich postępach w nauce!
DobrzeZ błędami
Jeszcze go nie zrobiłem
Zadanie 2
Opisz za pomocą symbolu, liczby masowej oraz liczby atomowej podane cząstki :
- atom potasu
- atom selenu
- proton
- neutron
- elektron
Jak poszło Ci to zadanie?Wiesz, które zadania z naszej bazy już rozwiązałeś i kiedy. Dzięki temu nie będziemy polecać Ci wykonanych już przez Ciebie zadań, a Ty będziesz mógł je odfiltrować w naszej bazie zadań. Pozwoli nam to też lepiej informować Cię o Twoich postępach w nauce!
DobrzeZ błędami
Jeszcze go nie zrobiłem
jeśli ktoś ma problem z zapamiętaniem jakie pierwiastki występują naturalnie w formie cząsteczek homoatomowych, polecam taką rymowankę:
Have (H2)
No (N2)
Fear (F2)
Of (O2)
Ice (I2)
CoLd (Cl2)
BeaR (Br2)
🙂
Super pomysł 🙂
Czy reguła “papużek” oznacza, że nigdzie w przyrodzie nie występuje np. pojedynczy atom H?
Dokładnie tak. Wodór, tlen, azot itd występują w postaci cząsteczek homoatomowych tj. N2, H2, O2 lub w postaci związków chemicznych czyli np. H2O, NH3, HCl itd.
Bardzo dziękuję 🙂
A czy wiadomo dlaczego one nie występują pojedynczo,tylko są w parze? Tak mnie to bardzo ciekawi
Każdy pierwiastek chemiczny dąży do uzyskania 8 lub 2 elektronów na ostatniej powłoce, aby być jak najbardziej podobnym do gazów szlachetnych. W związku z tym atomy w cząsteczkach homoatomowych uwspólniają elektrony, w wyniku czego uzyskują oktet lub dublet. Zauważ, że cząsteczki homoatomowe to gazy (oczywiście w warunkach normalnych) 🙂 Kolejnym aspektem, który tłumaczy dlaczego pewne pierwiastki łączą się w pary oraz dlaczego dany pierwiastek łączy się z drugim, a z innym już nie, jest teoria orbitali molekularnych, ale to już poziom olimpiady i studiów 🙂
Rozumiem, że cząsteczka homoatomowa nie jest związkiem chemicznym (?), bo składa się z atomów tego samego pierwiastka. Byłabym wdzięczna za podpowiedź, kiedy stosować pojęcie związku chemicznego, a kiedy cząsteczki (molekuły)? 🙂
Cząsteczka homoatomowa nie jest związkiem chemicznym bo składa się z atomów jednego rodzaju. Pojęcie “cząsteczka” można stosować zarówno do cząsteczek homoatomowych jak i związków chemicznych., choć w niektórych zadaniach w książkach pojęcie “cząsteczka” jest używane w znaczeniu “cząsteczka homoatomowa”.
W jaki sposób zaokrąglamy masową atomową, biorąc ją z masy atomowej? Chodzi mi o to, czy zaokrąglamy w dół, czy w górę?
To zależy 🙂 Miedź zaokrąglamy w górę – 64 u, chlor także – 36 u, ale już potas zaokrąglamy w dół – 39 u. Jeżeli po przecinku jest liczba niższa niż 5, to zaokrąglamy w dół, poza chlorem, który jest wyjątkiem.
A miedź nie 64?
64 🙂
Ja spotkałam się z tym, że za masę chloru przyjmujemy 35,5u. Która wersja jest
poprawna?
Jeśli masz podać liczbę masową chloru to musi być to liczba całkowita czyli 36 🙂 Masę atomową można wziąć 35,5u.
Gdzie możemy znaleźć liczbę masową danego pierwiastka ? Ewentualnie w jaki sposób możemy ją wyznaczyć ?
Liczbę masową znajdziemy w układzie okresowym. Wystarczy zaokrąglić masę atomową do jedności.
Czy wszystkie pierwiastki z 17 grupy występują podwójnie, łącznie z astatem?
O astacie wiemy stosunkowo mało…jest pierwiastkiem promieniotwórczym o okresie połowicznego rozpadu ok. 8h. Używa się go w radioterapii, natomiast jeśli chodzi o sam pierwiastek, raczej nie tworzy cząsteczek, ale nie zostało to dowiedzione.
Nie rozumiem jednej rzeczy pierwiastek to może być jeden atom albo kilka atomów?
Dokładnie. Każdy atom to atom jakiegoś pierwiastka. Zbiór atomów o tej samej liczbie protonów to też pierwiastek, tylko mamy go wtedy więcej 🙂
Super, dziękuję bardzo 🙂
Czy reguła „papużek” oznacza, że nigdzie w przyrodzie nie występuje
Chodzi o to, że w przyrodzie nie występuje pojedynczy atom tlenu, chloru czy wodoru. Występują one w postaci cząsteczek homoatomowych tj.O2, Cl2, H2 lub w postaci związków chemicznych np. H2O, CO2, HCl itd.