Z pewnością słyszałeś o atomach. Czym one są? Z czego się składają? I co musisz o nich wiedzieć? A przede wszystkim po co Ci ta wiedza? Wszystkie te informacje znajdziesz w tej probówce.
Porozmawiamy o cząstkach elementarnych, o rozmiarach i masie atomów, dowiesz się czym jest pierwiastek, związek chemiczny, a także cząsteczka homoatomowa. Dowiesz się również jak opisane są pierwiastki w układzie okresowym i co oznaczają umieszczone przy ich symbolu liczby. Jednym słowem, jest to BAZA do zrozumienia chemii. Zatem zapraszam 🙂
Z doświadczenia wiem, że zapamiętanie wszystkich cząsteczek homoatomowych bywa trudne. Pędzę z pomocą! Poniżej znajduje się skuteczna mnemotechnika 🙂
A jeśli wolisz bardziej standardowe rozwiązania, możesz zaznaczyć sobie kolorem na swoim układzie okresowym te pierwiastki, które tworzą cząsteczki homoatomowe.
Zadania do samodzielnego rozwiązania
Zadanie 1
Wyjaśnij pojęcia:
- atom
- pierwiastek
- cząsteczka homoatomowa
- związek chemiczny
- masa atomowa
- liczba atomowa
- atom – podstawowy składnik materii składający się z dodatnio naładowanego jądra oraz chmury elektronowej.
- pierwiastek – atom lub zbiór atomów o tej samej liczbie protonów w jądrze atomowym
- cząsteczka homoatomowa – połączenie atomów tego samego pierwiastka np. O2 , H2
- związek chemiczny – połączenie co najmniej dwóch różnych pierwiastków
- masowa atomowa – A – masa jednego atomu danego pierwiastka, wyrażona w unitach.
- liczba atomowa – Z – liczba porządkowa – pierwiastki w układzie okresowym są uszeregowane wraz ze wzrastającą liczbą atomową, która określa ilość protonów w jądrze atomowym, a także ilość elektronów w atomie danego pierwiastka.
Jak poszło Ci to zadanie?Wiesz, które zadania z naszej bazy już rozwiązałeś i kiedy. Dzięki temu nie będziemy polecać Ci wykonanych już przez Ciebie zadań, a Ty będziesz mógł je odfiltrować w naszej bazie zadań. Pozwoli nam to też lepiej informować Cię o Twoich postępach w nauce!
DobrzeZ błędami
Jeszcze go nie zrobiłem
Zadanie 2
Opisz za pomocą symbolu, liczby masowej oraz liczby atomowej podane cząstki :
- atom potasu
- atom selenu
- proton
- neutron
- elektron
Jak poszło Ci to zadanie?Wiesz, które zadania z naszej bazy już rozwiązałeś i kiedy. Dzięki temu nie będziemy polecać Ci wykonanych już przez Ciebie zadań, a Ty będziesz mógł je odfiltrować w naszej bazie zadań. Pozwoli nam to też lepiej informować Cię o Twoich postępach w nauce!
DobrzeZ błędami
Jeszcze go nie zrobiłem
jeśli ktoś ma problem z zapamiętaniem jakie pierwiastki występują naturalnie w formie cząsteczek homoatomowych, polecam taką rymowankę:
Have (H2)
No (N2)
Fear (F2)
Of (O2)
Ice (I2)
CoLd (Cl2)
BeaR (Br2)
🙂
Super pomysł 🙂
Czy reguła “papużek” oznacza, że nigdzie w przyrodzie nie występuje np. pojedynczy atom H?
Dokładnie tak. Wodór, tlen, azot itd występują w postaci cząsteczek homoatomowych tj. N2, H2, O2 lub w postaci związków chemicznych czyli np. H2O, NH3, HCl itd.
Bardzo dziękuję 🙂
A czy wiadomo dlaczego one nie występują pojedynczo,tylko są w parze? Tak mnie to bardzo ciekawi
Każdy pierwiastek chemiczny dąży do uzyskania 8 lub 2 elektronów na ostatniej powłoce, aby być jak najbardziej podobnym do gazów szlachetnych. W związku z tym atomy w cząsteczkach homoatomowych uwspólniają elektrony, w wyniku czego uzyskują oktet lub dublet. Zauważ, że cząsteczki homoatomowe to gazy (oczywiście w warunkach normalnych) 🙂 Kolejnym aspektem, który tłumaczy dlaczego pewne pierwiastki łączą się w pary oraz dlaczego dany pierwiastek łączy się z drugim, a z innym już nie, jest teoria orbitali molekularnych, ale to już poziom olimpiady i studiów 🙂
Rozumiem, że cząsteczka homoatomowa nie jest związkiem chemicznym (?), bo składa się z atomów tego samego pierwiastka. Byłabym wdzięczna za podpowiedź, kiedy stosować pojęcie związku chemicznego, a kiedy cząsteczki (molekuły)? 🙂
Cząsteczka homoatomowa nie jest związkiem chemicznym bo składa się z atomów jednego rodzaju. Pojęcie “cząsteczka” można stosować zarówno do cząsteczek homoatomowych jak i związków chemicznych., choć w niektórych zadaniach w książkach pojęcie “cząsteczka” jest używane w znaczeniu “cząsteczka homoatomowa”.
W jaki sposób zaokrąglamy masową atomową, biorąc ją z masy atomowej? Chodzi mi o to, czy zaokrąglamy w dół, czy w górę?
To zależy 🙂 Miedź zaokrąglamy w górę – 64 u, chlor także – 36 u, ale już potas zaokrąglamy w dół – 39 u. Jeżeli po przecinku jest liczba niższa niż 5, to zaokrąglamy w dół, poza chlorem, który jest wyjątkiem.
A miedź nie 64?
64 🙂
Ja spotkałam się z tym, że za masę chloru przyjmujemy 35,5u. Która wersja jest
poprawna?
Jeśli masz podać liczbę masową chloru to musi być to liczba całkowita czyli 36 🙂 Masę atomową można wziąć 35,5u.
Gdzie możemy znaleźć liczbę masową danego pierwiastka ? Ewentualnie w jaki sposób możemy ją wyznaczyć ?
Liczbę masową znajdziemy w układzie okresowym. Wystarczy zaokrąglić masę atomową do jedności.
Czy wszystkie pierwiastki z 17 grupy występują podwójnie, łącznie z astatem?
O astacie wiemy stosunkowo mało…jest pierwiastkiem promieniotwórczym o okresie połowicznego rozpadu ok. 8h. Używa się go w radioterapii, natomiast jeśli chodzi o sam pierwiastek, raczej nie tworzy cząsteczek, ale nie zostało to dowiedzione.
Czy reguła „papużek” oznacza, że nigdzie w przyrodzie nie występuje
Chodzi o to, że w przyrodzie nie występuje pojedynczy atom tlenu, chloru czy wodoru. Występują one w postaci cząsteczek homoatomowych tj.O2, Cl2, H2 lub w postaci związków chemicznych np. H2O, CO2, HCl itd.
Nie rozumiem jednej rzeczy pierwiastek to może być jeden atom albo kilka atomów?
Dokładnie. Każdy atom to atom jakiegoś pierwiastka. Zbiór atomów o tej samej liczbie protonów to też pierwiastek, tylko mamy go wtedy więcej 🙂
Super, dziękuję bardzo 🙂
Czy można więc przyjąć że cząsteczka homoatomowa to… atom?
Absolutnie nie. Cząsteczka homoatomowa to przynajmniej dwa atomy tego samego pierwiastka. Przykładowo Cl to atom, ale Cl2 to już cząsteczka homoatomowa.